Èlevou
Pinus cembra
Pinaceae
Àutri noum : Èlvou, Èlve, Éuve, Alvié, Auvié.
Noms en français : Pin cembro, Arole.
Descripcioun :L'èlevou (e si varianto dins la Tinèo) que ié dison peréu l'éuve en Ubaio, es un aubre de mountagno pas proun grand. Se recounèis à sis aguio groupado pèr 5 e à si pigno que caupon de grano manjadisso.
Usanço :L'èlve fai de pignoun que soun manjadis. Soun bos èi recerca pèr l'esculturo e li moble. "Se fahiò de caissos en èlve". L'èlve, as mancou besougn de lou tratar perqué a uno resino que las bèstios l'atacon pas (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 52). Es proun esta utilisa pèr lou rebouscage. L'òli essenciau èi vertuous contro lou tussi.
Port : Aubre
Taio : 3 à 20 m
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Pinus
Famiho : Pinaceae
Ordre : Pinales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 5 à 8 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Si
Autour basso e auto : 1400 à 2500 m
Aparado : Noun
Jun à juliet
Liò : Melounié
- Sapiniero
- Relarg à rousage
Estànci : Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Pinus cembra L., 1753
Tanarido
Tanacetum vulgare
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Erbo-di-vermo, Erbo-de-sant-Marc, Erbo-amaro, Erbo-roumivo, Roumanin-de-plan.
Nom en français : Tanaisie.
Descripcioun :La tanarido (o tanasido) es uno grando planto redoulento, de sabour proun amaro (erbo-amaro), que trachis en group dins li relarg proche d'oustau. Se recounèis à si gràndi flour coumpausado jauno e si fueio dentado en resso.
Usanço :Ero cultivado à passa tèms, e à l'ouro d'aro èi pulèu raro. Li noumbrous noum mostron l'impourtànci que poudié avé dins la farmacìo de l'oustau. Ei couneigudo, pèr eisèmple, pèr lucha contro li vermo (tisano). Se n'en fasié peréu de liquour. Ei bono pèr lucha contro la mouissalo e li nieroun au jardin (caup de tuiono proun empouisounanto).
Port : Grando erbo
Taio : 40 à 120 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Tanacetum
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Anthemideae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2200 m
Aparado : Noun
Mai à avoust
Liò : Ermas
- Culturo
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Tanacetum vulgare L., 1753